بورس، بازاری است که در آن اوراق بهادار خرید و فروش می شوند و افراد سعی می کنند تا از طریق خرید سهام ارزشمند، فروش سهام کم ارزش تر، نوسانگیری و دیگر کارها به سود مناسبی دست یابند. مهم ترین چیزی که در بورس معامله می شود سهام شرکت ها است. بورس ایران نیز سالیان بسیاری است که تاسیس شده است. در این مقاله ما می خواهیم تفاوت بورس ایران با دنیا را برای شما بازگو کنیم.
کارهای اولیه برای تشکیل بورس در ایران، در سال 1315 و در زمان رضاخان پهلوی شروع شد. شخصی به نام ران لوترفلد که بلژیکی بود و برای دربار پهلوی کار می کرد، اساسنامه داخلی بورس در ایران را تهیه کرد و آن را به افراد دولتی در ایران نشان داد. از آنجایی که در آن زمان، جنگ جهانی دوم در جریان بود و مشکلات دیگری هم وجود داشت این موضوع فراموش شد و به تاخیر افتاد.
در سال 1341 ، سرانجام یک کمیسیون در وزارت بازرگانی تشکیل شد و توافق های اولیه برای تاسیس بورس صورت گرفت و متن آن تنظیم گردید. در زمستان همان سال، هیئتی از بروکسل برای راه اندازی بورس به ایران آمدند و سر انجام پس از چهار سال بالا و پایین شدن، قانون تاسیس بورس در مجلس تصویب گردید. پس از آن ، قانون تصویب شده برای اجرا شدن از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ گردید.
سرانجام در 15 بهمن ماه سال 1346 و حدود یک سال پس از ابلاغ آن، این بازار مالی با انجام معاملاتی چند بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن به طور رسمی کار خود را آغاز نمود.
بورس ایران پس از شروع فعالیت خود سالهای پر فراز و نشیبی را گذراند. در هر دولت بعد از انقلاب برای بورس اتفاقاتی افتاد اما بازار بورس هم چنان به رشد خود ادامه داد تا این که بالاخره توانست در سال قبل به شاخص 1 میلیون واحدی دست یابد.
جالب است بدانید که در اوایل کار فعالیت بورس، سهام و اطلاعات مورد نیاز را روی یک تخته می نوشتند و آن را در تالار اصلی و در جایی مرتفع قرار می دهند تا همگان بتوانند مشاهده کنند. حالا اما دیگر بورس ایران، دارای سیستم معاملات آنلاین است و افراد با داشتن کد بورسی یا معاملاتی می توانند به راحتی به خرید و فروش سهام یا دیگر اوراق بپردازند.
اما شاید سوال خیلی ها این باشد که آیا بازار بورس ایران با دیگر بازارها در جهان تفاوت دارد یا خیر؟ در جواب این سوال باید گفت که بله، تفاوت هایی بین بورس ایران با دنیا وجود دارد. در زیر به این تفاوت ها پرداخته ایم.
همان طور که خودتان می دانید، اساس بورس بر بالا و پایین شدن قیمت ها می باشد. برای مثال شما یک سهم را می خرید و می بینید که در عرض یک ماه، قیمت آن 20 درصد زیاد می شود یا 20 درصد کم می شود.
در ایران دامنه نوسان قیمت، 5 درصد می باشد. این یعنی نهایتا در یک روز شما حداکثر 5 درصد سود یا 5 درصد ضرر خواهید کرد. برخلاف بورس ایران، بورس جهانی دارای چنین قانونی نیست. دامنه نوسان در بازار بورس دنیا محدودیتی برای نوسان قیمت ندارد. این یعنی ممکن است فردی در بازار بورس جهانی در یک روز 20 درصد با سهم خود سود کند و یا ممکن است در عرض یک روز 20 درصد ضرر کند.
برای مثال می توان گفت که چند مدت قبل، فقط در عرض یک روز قیمت سهم آمازون(فروشگاه اینترنتی) 13 درصد بالا رفت. بالا رفتن قیمت این سهم به دلیل رونق گرفتن خرید اینترنتی در زمان کرونا بود.
نمی توان با اطمینان گفت که کدام قانون بهتر است: ایران یا دنیا. این که بورس ایران در یک روز بیش از 5 درصد بالا و پایین نمی شود باعث جلوگیری از ضرر زیاد افراد می شود اما از آن سو جلوی رشد سریع شرکت های سودده را هم خواهد گرفت.
در ایران به دلیل وجود تحریم های سنگین ، ارتباطی با دیگر بازارهای بورس در جهان وجود ندارد. برای مثال شما در بورس ایران نمی توانید سهم های بین المللی را خریداری کنید اما در بورس های دیگر کشورها شما قادر خواهید بود سهم های دیگر کشورها را به راحتی خریداری کنید.
بازار بورس ایران در دیگر بازارهای بین المللی تنیده نشده است و برای همین است که بحران ها و نوسانات بزرگ در بازار های جهانی نمی تواند بر بازار ما تاثیر بگذارد. این مسئله هم فواید و مضرات خودش را دارد.
بازار بورس ایران، دارای نقدینگی پایین تری نسبت به دیگر بازارهای جهانی می شود و برای همین است که در آن معاملات خرد بیشتری انجام می شود و معامله گران خرد بیشتری نیز در آن حضور دارند. در بورسهای جهانی، معاملات انجام شده دارای نقدینگی های بسیار بیشتر هستند .
در ایران تنوع سهام و اوراق بهادار کم تر از دیگر بازارهای جهانی است. در بازارهای بورس جهانی، برای موضوعات خاص اوراق بهادار گوناگونی وجود دارد که می توان آنها را معامله کرد. در بورس سایر کشورهای دنیا، شما شاهد صدها نوع اوراق بهادار، سهام بی نام، ممتاز و اقسام اوراق قرضه دولتی و غیردولتی هستید که معامله گران آنها را خرید و فروش می کنند اما در ایران از این چیزها خبری نیست. بورس ایران را می توان تک محصولی نامید و مهم ترین محصول آن هم سهام شرکت ها می باشد.
برای مثال در بورس نیویورک، اوراق بهادار تازه ای را برای ایجاد پویایی بیشتر در بازار مسکن (به نام ریتس) ایجاد کردند. این اوراق توانست باعث رونق و رواج بیشتر بازار مسکن برای مدتی شود. این در حالی است که در بازار مسکن ایران، رکود بسیار بیشتری وجود دارد اما هیچ راه حلی برای آن در بورس ایجاد نمی شود. جالب است که خود بورس کالا هم متاثر از این رکود است و برای همین معامله خاصی در این بازار روی میلگرد و شمش انجام نمی شود.
بورس ایران برای خارج شدن از این وضعیت تک محصولی باید از تجربه های دیگر بازارها مانند بازارهای مالزی، ترکیه و دیگر کشورها استفاده کند.
در ایران اگر خوب مشاهده کنید، خواهید دید که اکثر شرکت های بورسی دولتی هستند و این واقعا خطرناک است. این باعث می شود تا با عملکرد بد اقتصادی دولت، بازار بورس هم بریزد و از آنجا دولت می تواند در بورس دستکاری کند و این دقیقا همان اتفاقی است که افتاده است و ما داریم می بینیم که چگونه یکباره شاخص در عرض چند ماه از 2 میلیون به 1 میلیون و 200 هزار واحد رسیده است.
در بورس های دیگر کشورها اما شرکت های خصوصی بسیار فعال تر هستند و دولت فقط بر بورس نظارت داد. بسیاری از سهام مطرح دنیا در حال حاضر، شرکت های خصوصی هستند و این در حالی است که در ایران، سهامداران همه به دنبال خرید سهام دولتی هستند تا از این طریق سود بیشتری کسب کنند. این مسئله واقعا می تواند دارای عواقب بدی باشد و باید برای آن فکری کرد. یک راه حل این است که فعالیت بخش خصوصی در بورس بیشتر شود و اصلاحات دیگری در قوانین بورس صورت پذیرد.
بازار بورس ایران، این روزها حال خوشی ندارد و افراد زیادی در حال مشاهده از دست دادن سرمایه خود هستند. بورس ما با دیگر بورس ها در دنیا تفاوت دارد اما این دلیل خوبی برای این وضعیت اسفناک نیست.
از موارد تفاوت بورس ایران با دنیا می توان به دامنه نوسان 5 درصدی در بورس ایران، تنوع محصول کمتر برای معامله گری، عدم ارتباطات با بورس های دیگر کشورها، نقدینگی کمتر، وجود شرکت های خصوصی کمتر و تسلط تقریبا کامل دولت بر بورس نام برد. از میان این موارد شاید فقط مورد اول دارای فوایدی برای سهامداران باشد وگرنه دیگر موارد، نقطه ضعف محسوب می شوند و باید آنها را اصلاح کرد.
بورس، بازاری است که باید با آگاهی و تجربه در آن قدم برداشت. مخصوصا بورس ایران که نوسانات آن بیشتر است و خیلی اوقات اتفاقاتی در آن می افتد که اصلا قابل پیش بینی نبود.
آموزش دیدن، آن هم به شکل درست می تواند باعث سود افراد در بورس شود و آنها را به معامله گرانی متبحر تبدیل کند. یادتان باشد که علم بنیان و اساس موفقیت برای هر کاری است.
یکی از مجموعه های موفقی که سالیان طولانی است در زمینه آموزش بورس فعالیت دارد، مجموعه سهمیران می باشد. این مجموعه یکی از شعبه های کارگزاری حافظ است. کارگزاری حافظ از برترین کارگزاری های کشور است که عده زیادی از طریق آن در بورس به خرید و فروش می پردازند.
با آموزش های سهمیران شما به خوبی می توانید بفهمید که چرا بورس ایران در چنین جایگاهی ایستاده است و مفهوم سرمایه گذاری در آن را به خوبی درک می کنید. شما با دوره های آموزشی سهمیران، قدم به قدم رشد خواهید کرد و پس از مدت زمانی نه چندان طولانی به معامله گری ماهر و مدیر در این بازار پرتلاطم بدل خواهید شد و قادر خواهید بود بیشترین سود را از این بازار کسب کنید.